Vanilya, anason veya melek otu daha çok şekerli yiyeceklerde kullanılırken, maydanoz, dereotu gibi diğer kokulu bitkiler ve yayla otları seçkin mutfakların gelişmiş yemeklerine ayrı bir çeşni katar. 

Baharat uzak ülkelerden gelmekte ise baharlı otlar, ister doğal yetişsin, ister özellikle ekilsin, daha çok Akdeniz bölgesinin yerli bitkileridir. 

SARMISAK (Allium sativum, zambakgiller familyasından) gövde sapının dibinde baş denilen ve 5 ila 15 arasında dişten oluşan şişkin bir kısma sahiptir. Çok özel kokusu çeşitli sülfürlü karışımlardan ileri gelir.

DEREOTU (Anethum graveolens, maydanozgiller familyasından) taze yaprakları yemeklere koku ve tat vermek için kullanılır.

MELEK OTU ( Angelica archangelica, Maydanozgiller familyasından) Şekercilik sektöründe kullanılır.

ANASON (Pimpinella anisum, maydanozgiller familyasından) antik Çağ’dan beri şifa verici, özellikle de sindirimi kolaylaştırıcı nitelikler ile çok rağbet görmüştür: anetol bakımından çok zengin olan anason, rakı yapımında da kullanılır.

FESLEĞEN (Ocimum basilicum, ballıbabagiller familyasından) her derde deva olarak değerlendirilen şifalı bir ottur: pek çok yemekte, soslarda, çorbalar da ve likör sanayinde kullanılır.

FRENKMAYDANOZU (Anthriscus cerefolium, maydanozgiller familyasından) başta balık olmak üzere, değişik yemek Yemeklerde kullanılır.

KİŞNİŞ (Coriandrum cyminum, maydanozgiller familyasından) meyveleri kurutularak Yemeklerde kullanılır.

KİMYON (Cuminum cyminum, maydanozgiller familyasından) yakıcı bir lezzeti olan taneleri peynir ve likör sanayilerinde kullanılır; ayrıca bir çok yemeye de katılır.

TARHUN (Artemisia dracunculus, Bileşikgiller familyasından) yaprakları salatalara, turşulara katılır, hardalı kokulandırmakta kullanılır.

REZENE ( Foeniculum vulgare, maydanozgiller familyasından) tatlı ve acı türü vardır. Tatlı rezenenin sapları ve tanelere ızgaraları ve balıkları çeşnilendirmekte kullanılır. Acı rezene ise, Avrupa ülkelerinde anasonlu içkilerde anason tercihen kullanılır.

DEFNE (Laurus nobilis, Defnegiller familyasından) yaprakları sosları kokulandırmakta kullanılan bir çalı bitkisidir.

BAHÇE NANESİ (Mentha piperita, ballıbabagiller familyasından) yaprakları şekerlemeleri, likörleri ve tütünü kokulandırmakta kullanılan mentol içerir.

SOĞAN (Allium capa, zambakgiller familyasından) yumruk su kokulu bir sebze olarak tüketilir ve mutfaklarda gıda sanayinde çok yaygın bir kullanım alanı vardır.

MAYDANOZ(Petroselinum sativum maydanozgiller familyasından) yassı ve kıvırcık yapraklarıyla, her türlü et yemeğine katılır.

BİBERİYE (Rosmarinus officinalis, ballıbabagiller familyasından) hep yeşil yeşil; yaprakları konserve öncelikte kullanılan bir çalı bitkisidir.

YABANİ KEKİK (Thymus vulgaris, ballıbabagiller familyasından) kekiğe çok benzer. Türkiye’de üretilmez.

SAFRAN (Crocus sativus, Süsengiller familyasından) çiçeğinin filizleri kurutulup öğütülerek elde edilen çok pahalı ve sarı renkli toz; Akdeniz mutfağının bir çok yemeğini renklendirmekte ve kokulandırmakta kullanılır.

ADAÇAYI (Salvia officinalis, ballıbabagiller familyasından) özellikle antik Çağ’dan beri bilinen tedavi edici özelliği nedeniyle yetiştirilir. Çay gibi içilir ve koku özellikleri dolayısıyla soslarlarda, et yemeklerinde ve bir çok yerde kullanılır.

KEKİK (Thymus, ballıbabagiller familyasından) tedavi amacıyla da kullanılan ve çorbalara, etlere ve balıklara koku verip çeşnilendirmekte kullanılan bir otsu bitkidir. 

Dikkat! 

Bilgiler sadece bilgilendirme amaçlıdır. Kendi kendine teşhis ve tedavi için kullanılamaz.

Her zaman uzman bir doktora danışın!

Balıkesir Halkın Sesi Gazetesi Köşe Yazısı